یا رقیه

براي چند چيز بنابراحتياط واجب بايد بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد:

كلام بيجا، يعني سهواً به گمان اين كه نماز تمام شده حرف بزند.

سلام بيجا، يعني مثلاً در ركعت دوم نماز چهار ركعتي سلام بدهد.

سجده فراموش شده.

تشهد فراموش شده

بجاي ايستادن سهواً بنشيند ، يا به جاي نشستن برخيزد.

در شك ميان «چهار و پنج» بعد از سجده دوم واجب است نماز را تمام كند، بعداً دو سجده سهو بجا آورد.

❎براي كم يا زياد كردن غير اين موارد☝️، سجده سهو مستحبّ است.

کیفیت سجده سهو:??

بعد از سلام نماز، به سجده رود و بگوید:? «بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ»?
و بعد بنشیند و دوباره به سجده رود و ذکر بالا?? را بگوید، سپس بنشیند و تشهّد و سلام را بخواند. و احتیاطاً فقط سلام آخر را بگوید.

آیا جایز است به جای ذکر مخصوص ( بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ) یا همراه آن، ذکر دیگری (مثلا صلوات) خواند؟

باید همان ذکر مخصوص ?( بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته )?گفته شود و این کار جایز نمی باشد.

اگر بر نمازگزار سجده ی سهو لازم شده باشد،عمدا یا سهوا آن را انجام ندهد، نمازش چه حکمی دارد؟

اگر سجده سهو واجب را بعد از سلام نماز عمداً یا سهوا به جا نياورده، بايد (با رعایت شرایط آن ) هرچه زودتر به جا آورد، ولى نمازش باطل نيست، البته در صورت عمدی معصیت کرده است.

منبع:توضیح المسائل1099

سجده_سهو، آن است که اگر «سهواً یا غفلتاً یا اشتباهاً» عملی در نماز انجام دهید یا فراموش کنید؛ پس از سلام نماز، سجده سهو بجا آورید.

براي سه چيز بعد از سلام نماز، انسان بايد دو سجده سهو بجا آورد:

1-آن كه در بين نماز، سهواً حرف بزند.

2-آن كه يك سجده را فراموش كند.

3️- آن كه در نماز چهار ركعتي بعد از سجده دوم شك كند كه چهار ركعت خوانده يا پنج ركعت

و در دو مورد هم احتياط واجب آن است كه سجده سهو بنمايد:

1️⃣ در جايي كه نبايد نماز را سلام دهد؛ مثلاً در ركعتهاي اول، سهواً سلام دوم وسوم نمازرا بدهد.

2️⃣ آن كه تشهد را فراموش كند.

کیفیت سجده سهو:??
پس از سلام نماز، بلافاصله با نیّت سجده سهو، پیشانی را بر بر چيزى که سجده بر آن صحيح است، بگذارید و مستحب است بگوئید: «بِسْمِ اللّٰهِ وَ بِاللّٰهِ السَّلامُ عَلَيكَ ايُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللّٰهِ وَ بَرَكاتُهُ» و سپس بنشینید و دوباره به سجده بروید و همین ذکر را بگوئید و بنشینید و تشهد بخوانید و سلام دهید.

⭕️در سجده سهو، تکبیر واجب نیست ولی نیّت سجده، واجب هست.

منبع:توضیح المسائل مراجع1236

جمع کردن يا جدا خواندن نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء يكي از اختلافات شكلي در نحوه انجام نماز بين شيعه و سني است كه شيعيان به طور معمول نمازهاي پنجگانه خود را در سه نوبت مي خوانند و اهل سنت در پنج نوبت و در هر حال هر دو عمل صحيح است؛ ما نيز همانند اهل سنت معتقديم كه جدا خواندن نمازهاي فريضه در پنج نوبت عملي بهتر و مطابق سنت پيامبر و امامان است، اما نبايد از ياد برد كه اين امر به معناي ضرورت و لزوم اين عمل نيست.

به عبارت روشن تر از نظر شيعه با هم خواندن نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء امري جايز است و منشا اصلي عملكرد فقهي شيعيان منابع روايات قطعي است كه براي شيعيان معتبر است و امامان معصوم اين گونه نماز خواندن را تجويز نموده اند، درعين حال اگر فردي امكان و تمايل به جدا خواندن نمازها داشت. بسيار خوب است كه چنين كند همان گونه كه در برخي مساجد شيعه همين گونه عمل مي شود .براین اساس روایاتی درمنابع شيعه و اهل سنت آمده است و پيامبرخود نيز در مواردي بدون هيچ ضرورتي نمازها را با هم خوانده است؛

براي نمونه به چند روايت در اين باره اشاره مي كنيم:عبدالله بن سنان از حضرت امام صادق(ع) نقل كرده: پيامبر بدون اين كه عذري در كار باشد، ظهر و عصر و نيز مغرب و عشا را با يك اذان و دو اقامه خواند.اسحاق بن عمار از امام صادق(ع) نقل مي كند: پيامبر بدون اين كه عذري در كار باشد، ظهر و عصر را در يك جا خواند. عمر به آن حضرت گفت: آيا در نماز حكم تازه اي پيدا شده؟ پيامبر گفت: نه حكم تازه اي در باره نماز نيامده، ولي خواستم كار را بر امت خودم راحت‌تر كنم.

عبدالملك قمي مي گويد: به امام صادق(ع) گفتم: مي توانم بين دو نماز را بدون اين كه عذري داشته باشم، جمع بكنم؟ امام در جواب فرمودند: پيامبر اين كار را انجام داد و خواست كه امت را در آسايش و راحتي قرار دهد. جابر بن زيد از ابن عباس نقل كرده كه پيامبر هفت ركعت مغرب و عشا را با هم خواند و هشت ركعت ظهر و عصر را با هم خواند و حضرت در مدينه بود.

ابن عباس مي گويد: پيامبر اسلام در مدينه، بين ظهر و عصر و بين مغرب و عشا را جمع مي كرد، بدون اين كه عذري در كار باشد.سعيد بن جبير از ابن عباس نقل مي كند: رسول خدا(ص) ظهر و عصر و مغرب و عشا را با هم خواند، بدون اين كه خطر و يا سفري در كار باشد.عكرمه از ابن عباس نقل مي كند كه پيامبر در مدينه، بدون اين كه مسافر باشد، مغرب و عشا و نيز ظهر و عصر را با هم خواند. درنتيجه اكثر شيعيان از اين راه شرعي استفاده كرده و معمولا نمازهاي خود را جمع مي خوانند ، هرچند برخي شيعيان هم نمازهاي خود را در پنج وقت و با فاصله می خوانند ؛ اما اگر فردي با نخواندن نماز عصر احيانا ديگر نتواند نماز را به جماعت بخواند و يا احيانا نمازش قضا شود ، همان جمع خواندن در اول وقت براي او بهتر است.

البته دانشمندان شیعه به پیروى از احادیثى که از عمل پیامبر حکایت مى کند و از روایاتى که از پیشوایان بزرگ اسلام رسیده است و به پیروى از ظواهر آیات قرآن، در تمام اعصار اسلامى، تفریق میان نمازها را جایز دانسته و مى توان در سه وقت خواند. 

منبع:پایگاه اطلاع رسانی حضرت استاد حسین انصاریان

امام صادق عليه السلام:

آن کس که بدون بصیرت حرکت می کند مانند کسی است که بیراهه می رود و تند رفتنش جز به دور شدن از راه نمی انجامد.

منبع: الکافي ج 1 ص 43