یا رقیه

اینکه میگویند در وضو باید از بالا به پایین بشوییم دقیقاً یعنی چه؟ مثلا اگر آب را روی ابروها بریزیم بعد دست بکشیم اشکال دارد؟

شستن صورت، بنابر احتیاط واجب، باید با رعایت ترتیب از طرف بالا به پایین باشد و همین که در عرف گفته شود از بالا به پایین شسته شده، کافی است.
بنابراین اگر آب را بر ابتدای پیشانی - محلّ روییدن مو - بریزد سپس آن را بر هر دو طرف صورت به طور معمول به صورت خط منحنی جاری نماید، شستن از بالا به پایین صورت گرفته است و اگر فرد آب وضو را بر ابتدای پیشانی نریزد بلکه بر قسمتی پایین‌تر از آن مثل پایین پیشانی و محلّ ابروها بریزد سپس بلافاصله قسمت بالای پیشانی را که خشک مانده دست بکشد تا تر شود و بعد بر محلّ ریختن آب و پایین‌تر از آن دست بکشد و به این شستن هم اکتفاء نماید،(یعنی مجدد بطور صحیح آب نریزد) بنابر احتیاط واجب چنین وضویی صحیح نیست.

 تذکر مهم :
اگر کسی ‌این مسأله را رعایت نکرده از آنجا که حکم بنابر احتیاط واجب است، مانند سایر موارد احتیاط واجب، می‌‌تواند به مجتهد دیگری ‌که از سایر مجتهدین اعلم است، رجوع کند و اگر وی ‌رعایت این نکته را لازم نمی‌‌دانست، در این مسأله از او تقلید نماید تا وضوهایی ‌که گرفته و می‌‌گیرد بدون اشکال باشد.

منبع:آیت الله سیستانی،رساله جامع مساله ۲۵۸

 آیا مسواک زدن و استفاده از نخ دندان در حال روزه اشکال دارد؟

پاسخ:

مسواک زدن با خمیر دندان در حال روزه اشکال ندارد، ولی باید از فرو رفتن آب دهان جلوگیری شود و دهان را بعد از آن بشوید.همچنین استفاده روزه دار از نخ دندان - که ماده فلوراید و طعم نعنا دارد - اگر آب دهان را فرو نبرد، اشکال ندارد.

منبع: کتاب «آموزش مصور احکام» مطابق با فتاوای آیت الله العظمی خامنه ای، احکام عبادات، بخش روزه، ص 360.

آیا انسان به دلیل عدم حضور قلب و توجّه در نماز مى تواند مجدّداً آن را بجا آورد؟

رهبری: چون تکليف به نماز با همان نماز اولى ساقط شده، نمى‌توانيد مگر آنکه نماز را فرادا خوانده و بخواهيد به جماعت اعاده کنيد.(اجوبه الاستفتائات،مسائل متفرقه نماز)

مکارم:اگر در نماز ظاهراً نقصانى نبوده اعاده نکند و با تعقیبات آن را جبران کند. (استفتائات،ج1،س233)

سیستانی:اگراحتمال خلل ندهد،اعاده آن مشروع نیست.(استفتاء از دفتر)

وظیفه فرزند در قبال نماز و روزه پدر و مادری که نسبت به انجام وظایف شرعی خود بی توجه اند، چیست؟

 
امام: اگر پدر نماز و روزه خود را به جا نیاورده باشد، چنان چه از روى نافرمانى ترک نکرده و مى‏توانسته قضا کند، بر پسر بزرگ تر واجب است که بعد از مرگش به جا آورد، یا براى او اجیر بگیرد. بلکه اگر از روى نافرمانى هم ترک کرده باشد واجب است به همین طور عمل کند و نیز روزه‏اى را که در سفر نگرفته، اگر چه نمى‏توانسته قضا کند، واجب است که پسر بزرگ تر قضا نماید، یا براى او اجیر بگیرد.

خامنه ای: اگر ترک نماز و روزه بر اثر طغیان باشد، قضاى آنها بر پسر بزرگ واجب نیست. ولى در این صورت هم احتیاط در قضاى آنها ترک نشود.

مکارم: بر پسر بزرگتر (یعنى بزرگترین پسرى که بعد از مرگ آنها در حال حیات است) واجب است که نماز و روزه‏هایى که از پدر یا مادرش فوت شده و از روى نافرمانى نبوده و توانایى بر قضا داشته، بعد از مرگ آنها به جا آورد بلکه اگر از روى نافرمانى هم ترک کرده باشد، بنا بر احتیاط مستحب باید به همین طور عمل کند، هم چنین روزه‏اى را که در سفر نگرفته هر چند توانایى قضاى آن را پیدا نکرده،احتیاط آن است که پسر بزرگتر قضانماید.

سیستانى: اگر پدر نماز خود را به جا نیاورده باشد و مى‏توانسته است قضا کند، چنان چه از روى نافرمانى‏ترک نکرده باشد، بر پسر بزرگترش بنا بر احتیاط، واجب است‏.

منبع:(توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 761، م 1390)

 اعتکاف رامی توان از طرف خود شخص یاشخص دیگری به جا آورد که از دنیا رفته است اما حکم اعتکاف به نیابت از انسان زنده به قرار زیر است:

·  امام، فاضل، سیستانی، مکارم،: به احتیاط واجب جایز نیست ولی به قصد رجاء مانعی ندارد .( العروة الوثقی، کتاب الاعتکاف، قبل از یشترط فی صحته امور)

وحید: اگر اعتکاف واجب باشد جایز نیست ولی در مستحبات به امید ثواب اشکال ندارد. (منهاج الصالحین، کتاب الصلاة، المقصد الثامن صلاة الاستیجار)

 بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست. (استفتائات، ج 2، س 3125)