طلبه، باید دارای شرایطی باشد و این شرایط مهم است و همه ما باید داشته باشیم و گویا مثل شرط لازم است بلکه بالاتر.

شرط اول این است که باید خوب درس بخوانیم و ملا باشیم. باید همه عمرمان صرف مطالعه و درس و بحث بشود. طلبه باید سرش در کتاب و قرآن باشد. اگر غیر این شد دیگر نمی‌شود گفت که او طلبه و اهل علم است.

خواهش می‌کنم که جوانی‌تان را صرف تحصیل بکنید، صرف دین بکنید و بالاترین ثواب‌ها هم‌ همین است.

مرحوم محدث قمی در مفاتیح از «من لا یحضره الفقیه»‌ نقل می‌کند که مرحوم صدوق می‌فرماید، ما مذاکره و درس و بحثی داشتیم و در آن بحث شد که در شب قدر، چه عملی بهتر است؟ اتفاق همه علما این شد که مذاکرةالعلم بهتر است. مرحوم علامه طباطبایی و صاحب جواهر، شب قدر‌شان هم مقید بودند که مطالعه بکنند. حاج میرزا محمدهاشم چهارسوقی یکی از علمای بزرگ بوده، می‌گویند لحظه مرگ آقایان را جمع کرد و گفت مباحثه را شروع کنید، که می‌خواهم در جلسه علم بمیرم…

این‌ها چیزهایی است که مثل صدوق‌ها، شیخ انصاری‌ها، صاحب جواهرها و علامه طباطبایی‌ها مقیدش بودند، لذا من تقاضا دارم همه عمرتان را صرف مطالعه، تدریس و درس خواندن بکنید که این، هم دنیا دارد و هم آخرت.

شما برادران یک کاری بکنید ملا بشوید، جواب‌گوی جامعه بشریت بشوید. این، خیلی پاداش دارد که اسم یک طلبه‌ای در دفتر ملکوتی افسران امام زمان و مروجان دین نوشته بشود.

اگر آدم ملا نباشد، کار خراب می‌شود. بارها دیدیم آن‌هایی که ملا نیستند، حتی در مسئله گفتن مشکل پیدا می‌کنند. بعضی اوقات دیدم که منبرها خراب درمی‌آید. برای خاطر این‌که ملا نبوده و نتوانسته جمع و جور بکند. خدا نکند یک کس شهرتی در اجتماع پیدا کند ولی بی‌سواد باشد، خیلی مصیبت‌ساز است. میرزا عبدالمعالی، استاد آیةالله‌العظمی‌ بروجردی‌ قدس‌سره می‌فرمودند: اگر یک قلمی که فقه اهل‌بیت با آن نوشته شده در اتاقی باشد، من در آن اتاق نمی‌خوابم و به احترام آن قلم پاهایم را دراز نمی‌کنم. این‌ها مطالعه می‌خواهد علاوه بر مطالعه تمرین می‌خواهد، علاوه بر تمرین تقوا می‌خواهد. بعضی اوقات چیزی نقل می‌کنند ما خیال می‌کنیم که خرافات است. مثلاً نقل می‌کنند که مرحوم علامه حلی ایام تحصیلی از حله به کربلا مشرف شدند و یک مقدار هم طول کشیده سفرش. موقعی که برگشتند فخرالمحققین [پسر علامه حلی] پشت سر ایشان نماز نمی‌خواندند. علامه گفت: پسر جان چه فسقی از من دیده‌ای که این‌طور رفتار می‌کنی؟ فخرالمحققین گفت: واجب عینی، یعنی درس را رها کردی و مستحب را انجام دادی! علامه قواعد را نشان داد و گفت یک دوره فقه را در این سفر نوشته‌ام.

استاد عزیز ما [حضرت امام‌ قدس‌سره ] در ترکیه که بودند و وضعشان هم در آن‌جا خیلی بد بود، با این حال تحریرالوسیله را در آن‌جا نوشته‌اند.

انسان چه زمانی به این‌جا می‌رسد؟ آن وقتی که به راستی طلبه باشد. تنبلی برای چه؟ طلبه تعطیلی را از تحصیل بهتر دوست داشته باشد یعنی چه؟ مرحوم آقای داماد بارها به من می‌گفت: فلانی، فقه خیلی مشکل است، من دیشب هشت ساعت روی این درس‌ مطالعه کردم.

ابن‌رشد اندلسی، در حالات خودش نوشته که در مدت عمرم یک شب نشد که مطالعه نکنم به غیر از شب عزای پدرم و یکی از بزرگان می‌گفت از ایشان بزرگ‌تر هم داریم، صاحب جواهر در شب عزای پسرش هم جواهر می‌نوشت.

اگر همه چیز بر درس خواندن مقدم شود آدم به جایی نمی‌رسد. هر که می‌گوید نمی‌توانم و یا نمی‌شود، در حقیقت باید بگوید که نخواسته‌ام. شهید دوم که کتاب‌هایش به دویست جلد می‌رسد، مسالک را در یک وضع خفقانی نوشته که نمی‌توانست بگوید من شیعه هستم. در فقه شرح لمعه نوشت، در اخلاق منیةالمرید نوشت.

عشق به طلبگی باشد، دیگر مشکلات آسان می‌شود.

ما باید خوب درس بخوانیم، ما باید مطالعه برایمان لذت‌بخش باشد. بدانیم که اگر به درستی مطالعه کنیم، حوزه‌مان نمونه می‌شود. اگر آدم در مسیر مطالعه قرار بگیرد به خیلی جاها می‌رسد. علی‌کل‌حال طلبگی یعنی درس خواندن، یعنی مطالعه.

منبع هفته نامه افق حوزه