موضوع: "اطلاعات عمومی"
درختکاری در قرآن وروایات
یکشنبه 95/12/15
درخت از نگاه قرآن
درخت یکی از آفریدههای شگفتانگیز خداوند است که دقت در آن قدرت لایزال الهی را به تصویر میکشد. در قرآن کریم وجود درختان بهعنوان نشانه الهی مطرح میشود که میتواند قدرت پروردگار را در خلق چنین ارگانیسم پیچیده یا از یک بذر و نهال کوچک نشان دهد. در آیه 60 سوره نمل در رابطه با درخت آمده است: «أَمَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَأَنزَلَ لَکُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاء فَأَنبَتْنَا بِهِ حَدَائِقَ ذَاتَ بَهْجَةٍ مَّا کَانَ لَکُمْ أَن تُنبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ یَعْدِلُونَ؛ [آیا آنچه شریک مىپندارند بهتر است] یا آن کس که آسمانها و زمین را خلق کرد و براى شما آبى از آسمان فرود آورد پس بهوسیله آن باغهاى بهجتانگیز رویانیدیم کار شما نبود که درختانش را برویانید آیا معبودى با خداست [نه] بلکه آنان قومى منحرفند».
همچنین در آیه 10 و 11 سوره نحل در رابطه با درخت آمده است: «یُنبِتُ لَکُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛ در این کار رحمت و قدرت الهی برای اهل فکرت پدیدار است».
در آیه 71 و 72 سوره واقعه نیز جهت نمایان کردن قدرت خداوند آمده است: «فَرَأَیْتُمُ النَّارَ الَّتِی تُورُونَ أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِؤُونَ؛ آیا آن آتشى را که برمیافروزید ملاحظه کردهاید آیا شما [چوب] درخت آنرا پدیدار کردهاید یا ما پدید آورندهایم» و نیز در آیه 68 سوره نحل خداوند قدرت خود را در رفتار زنبور عسل در کوهها و درختان نشان میدهد و میفرماید: «وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ؛ و پروردگار تو به زنبور عسل وحى [=الهام غریزى] کرد که از پارهاى کوهها و از برخى درختان و از آنچه داربست میکنند خانههایى براى خود درست کن».
تمامی مخلوقات خداوند به تسبیح و ذکر حمد الهی مشغولند. درختان نیز بهعنوان دستهای از مخلوقات بهطور مداوم به تحمید الهی مشغولند، بهطوری که در بسیاری از آیات قرآن به تسبیح و سجده درختان اشاره شده است. برای مثال خداوند متعال در آیه 6 سوره الرحمن میفرماید: «وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ یَسْجُدَانِ؛ و بوته و درخت چهرهسایانند».
همچنین در آیه 18 سوره مبارکه حج بیان شده: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ…إِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ؛ آیا ندانستى که خداست که هرکس در آسمانها و هر کس در زمین است و خورشید و ماه و [تمام] ستارگان و کوهها و درختان و جنبندگان و بسیارى از مردم براى او سجده میکنند و بسیارىاند که عذاب بر آنان واجب شده است و هر که را خدا خوار کند او را گرامیدارندهاى نیست چرا که خدا هر چه بخواهد انجام میدهد».
در آیات 24 تا 26 سوره ابراهیم میخوانیم: «أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ طَیِّبَةٍ؛ آیا ندیدى خدا چگونه مثل زده سخنى پاک که مانند درختى پاک است که ریشهاش استوار و شاخهاش در آسمان است میوهاش را هر دم به اذن پروردگارش مىدهد و خدا مثلها را براى مردم مىزند شاید که آنان پند گیرند و مثل سخنى ناپاک چون درختى ناپاک است که از روى زمین کنده شده و قرارى ندارد».
همچنین در آیه 35 سوره مبارکه نور نیز میفرماید: «اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ… وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ؛ خدا نور آسمانها و زمین است مثل نور او چون چراغدانى است که در آن چراغى و آن چراغ در شیشهاى است آن شیشه گویى اخترى درخشان است که از درخت خجسته زیتونى که نه شرقى است و نه غربى افروخته میشود… داستان نورش به مشکاتی ماند که در آن چراغی روشن باشد و آن چراغ میان شیشهای که تلألو آن گویی ستارهای است درخشان و روشن از درخت مبارک زیتون که با آنکه شرقی و غربی نیست، شرق و غرب بدان فروزان است.
در آیه 60 سوره اسراء بیان شده: «وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیَا الَّتِی أَرَیْنَاکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیَانًا کَبِیرًا؛ و [یاد کن] هنگامى را که به تو گفتیم بهراستى پروردگارت بر مردم احاطه دارد و آن رؤیایى را که به تو نمایاندیم و [نیز] آن درخت لعنت شده در قرآن را جز براى آزمایش مردم قرار ندادیم و ما آنان را بیم مىدهیم ولى جز بر طغیان بیشتر آنها نمىافزاید».
درختکاری در سیره ائمه معصومین(ع)
دین مبین اسلام برای آنکه اهمیت درختکاری را برای مسلمانان صدر اسلام و پس از آن، ملموستر بیان کند، کاشت درخت قابل محصول را نوعی صدقه معرفی میکند.
در منابع روایی اسلام، قطع درختان بهشدت منع شده است، اهمیت این مسئله بهحدی است که رسول خدا(ص) همواره به رزمندگان اسلام سفارش میکردند، تا در صورت پیروزی بر دشمن، نکاتی را مدنظر قرار دهند که یکی از آنها پرهیز از قطع درختان بود.
رسول خدا(ص) در مورد درختکاری و اهمیت آن فرمود: «کسیکه درختی بکارد خداوند نیز برای او در بهشت درختی میکارد و نیز فرمود: «کسیکه درختی بکارد یا چاهی حفر کند یا زمین مردهای را زنده کند، پس از جانب خدا و رسول(ص) پاداش نصیب او میشود».
امام حسن(ع) فرمود: «نخل و درخت برای خانواده درختکار، برکت است و برای بازماندگان پس از آنان نیز اگر شکرگزار خداوند باشند نیز برکت است».
رسول اکرم(ص) فرمود: «هر کسیکه درختی بکارد و درخت میوه دهد، خداوند به اندازه میوههای آن درخت به او ثواب میدهد».
رسول اکرم(ص) فرمود: «هر کسی چیزی بکارد، هیچ انسان و یا مخلوقی از آن نمیخورد، مگر اینکه برای کسی که آنرا کاشته صدقه میباشد».
امام عزلتنشینی که در طول 25 سال 60 هزار نخل کاشت
حضرت علی(ع) در بیست و پنج سال عزلت و خانهنشینی، به حفاری قنات و درختکاری مشغول بودند و شصت هزار نخل کاشتند و امام صادق(ع) فرمود: شش چیز است که مؤمن پس از مرگ خود از آن سود میبرد، فرزند صالح که برایش آمرزش خواهد، قرآنی که خوانده شود، چاه آبی که بکند و درختی که بکارد و صدقه آبی که جاری سازد و روش نیکی که از آن پیروی شود.
در روایتی دیگر از پیامبر گرامی اسلام(ص) تأکید بر درختکاری را شدت میبخشد و با لحن خاص بدان اهتمام میورزد و طبق حدیثی حضرت میفرماید: اگر عمر جهان پایان یابد و قیامت برسد و یکی از شما نهالی در دست داشته باشد چنانچه به قدر کاشتن آن فرصت باشد باید فرصت را از دست ندهد و آن را بکارد و در روایت دیگری امام صادق(ع) میفرماید: خداوند درخت را برای انسان آفریده از اینرو درخت بکارید، آن را آبیاری کنید و در حفظ آن بکوشید، علاوه بر روایات فراوانی که در تشویق به درختکاری نقل شده است، کاشت درخت را میتوان از اعمال صالح قرار داد و آن را از مصداقهای روایات و آیاتی که به آن تأکید کردند دانست.
در روایتی امام صادق(ع) فرمود: مؤمن پس از مرگ از شش خصلت سود میبرد؛ فرزند صالح که برایش آمرزش بطلبد، قرآنی که خوانده، چاه آبی که حفر کرده و درختی که کاشته است و …، به همین منظور در اسلام میان امور مربوط به زندگی انسان و پیوند انسان با خداوند رابطه تنگاتنگی وجود دارد و عملی که بهطور کامل نیازهای زندکی آدمی را برمیآورد اگر به قصد قربت انجام گیرد عبادت محسوب میشود و آدمی را به خداوند نزدیک میکند پس میتوان گفت درختکاری و کشاورزی نیز در زمره چنین اعمالی هستند.
منبع:akefoon.ir
آیا رستاخیز همه اقوام یک روز است؟
پنجشنبه 95/12/05
میدانیم که قرون زیادی بر انسان گذشته است و اقوام و ملل متمدنی بودهاند و منقرض شدهاند.
آیا شاهدی هست که رستاخیز آنها گذشته باشد، یا رستاخیز همه در یک روز است، خلاصه آیا قیامت و رستاخیز برای عموم اقوام و ملل یک روز است یا هر یک رستاخیز جداگانه ای دارند؟
در قرآن مجید آیاتی وجود دارد که گواهی میدهد رستاخیز تمام اقوام در یک روز به نام «یوم القیامة» خواهد بود .
برای نمونه آیات زیرا را ملاحظه فرمایید:
اِنْ کُلُّ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ الاَرْضِ الاّ آتِی الرَّحْمَنِ عَبْداً* لَقَدْ اَحْصَاهُمْ وَ عَدَّهُم عَدّاً* وَ کُلُّهُمْ آتیهِ یَوْمَ الْقِیَمَةِ فَرْداً؛ تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، بنده اویند.» خداوند همه آنها را احصا کرده و به دقّت شمرده است و همگی روز رستاخیز، تک و تنها نزد او حاضر میشوند. (سوره مریم، آیات 93 تا 95)
در جای دیگر میفرماید:
یَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِینَ اِلَی الرَّحْمَنِ وَ فْداً* وَ نَسُوقُ الُْمجْرِمینَ اِلَی جَهَنَّمَ وِرْداً؛
در آن روز که پرهیزگاران را دسته جمعی به سوی خداوند رحمان (و پاداشهای او) محشور میکنیم… و مجرمان را (همچون شتران تشنه کامی که به سوی آبگاه میروند) به جهنّم میرانیم…(سوره مریم، آیه 85 و 86) و همچنین آیات بسیار دیگر.
منبع:www.beytoote.com
توحید نیت چیست؟
چهارشنبه 95/11/27
اخلاص آن است که محرک انسان از هر گونه شائبه غیر الهی پاک باشد و میتوان نام آن را” توحید نیت “ گذاشت، یعنی در تمام برنامهها تنها به پروردگار و رضای او اندیشیدن. بر این اساس افرادی که واقعاً و از روی اخلاص قصد انجام کار خیری را داشته باشند اما به دلیل سبقت و اقدام دیگران و یا به هر علت دیگری فرصت انجام آنرا پیدا نکنند و موفق به انجام عمل نشود. خداوند اجر و پاداش انجام آن کار خیر را به آنان خواهد داد.
از طرف دیگر اگر فردی اعمال زیادی انجام دهد ولی در انجام آنها اخلاص نداشته باشد از اجر و ثواب الهی محروم خواهد بود.
امام صادق (علیه السلام) در بیان اهمیت اخلاص فرموده اند:
قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّی سَمِعْتُکَ تَقُولُ نِیَّةُ الْمُؤْمِنِ خَیْرٌ مِنْ عَمَلِهِ فَکَیْفَ تَکُونُ النِّیَّةُ خَیْراً مِنَ الْعَمَلِ قَالَ لِأَنَّ الْعَمَلَ رُبَّمَا کَانَ رِیَاءً لِلْمَخْلُوقِینَ وَ النِّیَّةُ خَالِصَةٌ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ فَیُعْطِی عَزَّ وَ جَلَّ عَلَی النِّیَّةِ مَا لَا یُعْطِی عَلَی الْعَمَلِ… (وسائل الشیعة، ج ۱، ص ۵۳، حدیث۱۰۷ )زیرا گاهی عمل از روی ریا انجام می شود اما نیت خالص و برای پروردگار است به همین دلیل خداوند متعال به نیت پاداشی می دهد که به عمل نمی دهد.” .
بر این اساس تا حقیقت خلوص و اخلاص در عمل نیاید، رنگ عمل صالح به خود نخواهد گرفت. زیرا انگیزه الهی و خدایی است که به عمل انسان عمق میدهد، نورانیت میبخشد، و جهت صحیح میدهد، و هنگامی که اخلاص از میان رفت، عمل بیشتر جنبه ظاهری پیدا میکند، به منافع شخصی گرایش مییابد و عمق و اصالت و جهت صحیح خود را از دست میدهد.
در حقیقت این عمل صالحی که از انگیزه الهی و اخلاص، سرچشمه گرفته و با آن آمیخته شده است گذرنامه لقای پروردگار است!.
شخصی خدمت پیامبر (صلی الله علیه وآله) آمد عرض کرد:یا رسول الله! من در راه خدا انفاق میکنم و صله رحم بجا میآورم، و این اعمال را فقط به خاطر الله انجام میدهم، اما هنگامی که مردم از این اعمال من سخن میگویند و ستایش میکنند مسرور و خوشحال میشوم، این اعمال من چگونه است؟ پیامبر صلی الله علیه وآله سکوت فرمود و سخنی نگفت، تا اینکه آیه “ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً (سوره کهف/۱۸، آیه۱۱۰)“یعنی:” پس هر که به لقای پروردگارش امید دارد، باید کاری شایسته انجام دهد، و هیچ کس را در عبادت پروردگارش شریک نکند! “نازل شد و به این سؤال پاسخ داد (که تنها عملی مقبول درگاه خدا است که با اخلاص کامل همراه باشد) بدون شک منظور از این روایت آن حالت سرور غیر اختیاری نیست، بلکه حالتی است که انگیزه عمل انسان گردد و یا حکایت از عدم خلوص نیت کند(تفسیر نمونه، ج۱۲، ص ۵۷۹.)
نهج البلاغه در بیانات رهبری
سه شنبه 95/11/26
دنیا را در مقابل خودش به اعجاب وا میدارد!
ما از اهلبیت(علیهمالسلام) چیزهای زیادی داریم؛ چیزهایی است که اگر امروز عرضه بشود، دنیا را واقعا در مقابل خودش به اعجاب وا میدارد؛ مثل این نهجالبلاغه. روی نهجالبلاغه کار بشود، نکات مهمش برداشته بشود، تفکیک بشود، مطالبش تفسیر و حلاجی بشود، در روایات فحص بشود. اینقدر ما معارف عالیه داریم که امروز بشر محتاج آنهاست. اینها از زبان اهلبیت، به عنوان بیان اهلبیت و به عنوان اسلامی است که اهلبیت معرفی میکنند. پس، ترویج افکار اهلبیت هم یک نکته است.
بیانات در دیدار با اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت(ع)1370/04/07
با نهج البلاغه انس پیدا کنید
عزیزان با نهجالبلاغه انس پیدا کنید. نهجالبلاغه، خیلی بیدار کننده و هوشیار کننده و خیلی قابل تدبر است. در جلساتتان، با نهج البلاغه و کلمات امیرالمؤمنین صلواتاللهوسلامهعلیه انس پیدا کنید. اگر خدای متعال توفیق داد و یک قدم جلو رفتید، آن وقت با صحیفهی سجادیه - که علیالظاهر فقط کتاب دعاست؛ اما آن هم مثل نهجالبلاغه، کتاب درس و کتاب حکمت و کتاب عبرت و کتاب راهنمای زندگی سعادتمندانهی انسان است - انس بگیرید. البته حرف نگفته و گفتنی بسیار است؛ منتها چون تا ظهر، وقت بسیاری باقی نمانده و میخواهم به سؤالات پاسخ دهم، این است که این بخش را تمام میکنم.
بیانات در دیدار از دانشگاه صنعتی شریف 1378/09/01
اوج هنر و زیبایی
سخن امیرالمومین نهجالبلاغه است؛ فصیحترین کلام آدمی در میان عرب. «نهج البلاغه» اوج هنر و اوج زیبایی است؛ زیبایی لفظ و زیبایی معناست. انسان مبهوت میماند! هیچ شاعر بزرگ عرب، هیچ نویسندهی هنرمند عرب، نتوانسته بگوید که من از مراجعهی به نهجالبلاغه بینیازم.
بیانات در خطبههای نماز جمعهی تهران 1378/10/10
از نماز غفیله غفلت نکنید!
دوشنبه 95/11/18
بدان نمازی است بین نماز مغرب و عشا که فضیلت بسیار دارد و چون از آن ساعت مردم غفلت دارند، لذا نماز غفیله اش نامیدند و آن دو رکعت است.
غفیله اسم مصغر از غفلت است؛ یعنی غفلت کوچک
آمده است، در ساعت غفلت اگر دو ركعت نماز- هر چند خفیف و مختصر خوانده شود خداوند آن شخص را اهل دار كرامت (بهشت) قرار مىدهد.
گفتنى است كه كلمه غفیله از ماده غفلت است و علت این كه این نماز را غفیله ى گویند، به خاطر این است كه ساعت غفلت (بین مغرب و عشا) خوانده مى شود زیرا معمولاً در این ساعت شیطان سعى مى كند افراد را از یاد خدا و فضیلت وصف ناپذیر نافله غافل نماید.
شاید یکی از دلایل توصیه به اقامه نماز غفیله و ثواب آن، این است که: حضرت یونس علیه السلام یک لحظه غفلت کرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دریا و ماهی پیوند خورد و در شکم ماهی پس از انابه به درگاه خدای سبحان نجات پیدا کرد و شاید تأکید رسول اکرم صلی الله علیه و آله بر این نماز، به لحاظ غفلت های کوچک و بزرگی باشد که ما هر روز مرتکب می شویم. تا ما هم از ظلمت های ظاهری و باطنی نجات پیدا کنیم.
بزرگان گفته اند: بالاترین ذکر در بین اذکار، ذکر یونسیه «لااله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین» است.
آیاتى كه در نماز غفیله خوانده مى شود اثر و خواصى دارد كه اهل بیت(علیهم السلام) از آن مطلع بودند; ازاین رو به ما چنین دستورى داده اند; مثلا در مورد ذكر«لااله الاّانت» كه در اول نماز غفیله خوانده مى شود، از پیامبر(صلى الله علیه و آله) نقل شده كه فرمودند: اسم اعظم خداست و موجب استجابت دعا مى باشد.
قسمتى از ذكر نماز مستحبى كه در ركعت اوّل خوانده مى شود در سوره انبیا، آیه هاى 87 و 88 آمده و به ذكر «یونسى» نیز معروف است و همان دعایى است كه حضرت یونس(علیه السلام) موقعى كه در شكم ماهى بزرگ بود خواند و براى نجات خود از خدا كمك خواست. ذكر دیگر نماز غفیله كه در ركعت دوم و بعد از سوره حمد مى آید ـ در سوره انعام، آیه 59 آمده است كه در این آیه شریف، از اسرار غیب و علم و قدرت خدا و وسعت دایره حكم و فرمان او سخن به میان آمده است.
در روایات شیعه برای نماز غفیله ثواب و فواید بسیاری بیان شده که ما در این جا به برخی از آنها اشاره می نماییم.
امام صادق(علیه السلام) از پدرش و او از پدرانش(علیه السلام) روایت نموده که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: در ساعت غفلت نماز نافله گزارید هر چند که دو رکعت نماز ساده باشد؛ زیرا آن دو رکعت سراى ارجمندى و بهشت را به دنبال آورد. عرض شد: اى پیامبر خدا! ساعت غفلت کدام است؟ فرمود: بین مغرب و عشاء (نماز غفیله).[صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، حسن زاده، صادق، ص 115، ح 1]
منبع: تبیان