2. ضرورت غلبه حق بر باطل

برای بررسی این ضرورت، با تبیین سه مقدمه اصل دلیل روشن می شود:
الف- آن چه در اصطلاح فلسفه به نام نظام جهان و قانون اسباب خوانده می شود، در زبان دین ، سنت الهی نامیده می شود که از سه ویژگی برخوردار است:
عمومیت داشتن و تغییر ناپذیری؛ خدایی بودن ؛ منافات نداشتن با آزادی و اختیار انسان.

براساس آموزه های وحیانی ، سنن و قوانین تخلف ناپذیر حاکم بر عالم ، لازمه ی نظام علّی و معلولی و جهان بوده وو در علل و معلول های مادی و غیر مادی جریان دارد. بنابراین حرکت و قیام امام مهدی (عج ) نیز از این قاعده مستثنا نبوده و در گستره ی سنن و قوانین لایتخلف حاکم بر غالم قرار می گیرد. قرآن نیز این گمان را به شدت نفی می کند که ارادده ی گزاف کار و مشیتی بی قاعده و بی حساب سرنوشت های تاریخی را دگرگون سازدو تصریح دارد بر این که قاعده های قابت و تغییر ناپذیر بر سرنوشت های اقوام حاکم است:

فهل ینظرون إلّا سنّة الأوّلین فلن تجد لِسنّة الله تحویلا. (43 - فاطر )
آیا جز سنت پیشوایان را انتظار می کشند؟ پس هرگز در سنت الهی تبدیلی نمی یابی و هرگز در سنت الهی تغییری نمی یابی.

اما سنت های حاکم بر سرنوشت ها در حقیقت یک سلسله عکس العمل ها و واکنش ها در برابر عمل ها و کنش ها است. عمل های معین اجتماعی ، عکس العمل های معین به دنبال خود دارد و از این رو ، در عین آنکه تاریخ با یک سلسله نوامیس قطعی و لایتخلف اداره می شود، نقش اراده و اختیار و آزادی انسان محو نمی شود و مردم می توانند سرنوشت خویش را نیک یا بد بگردانند. چنان که خداوند تبارک و تعالی می فرمایند:

إنّ الله لا یغیّر ما بقومٍ حتی یغیّروا ما بأنفسهم ( 11 – رعد )
بی گمان خداوند آنچه قومی دارند دگرگون نکند مگر آنکه آنچه در دلهایشان دارند دگرگون کنند.

ب - از ویژگی های انسان تضاد درونی میان غرایز متمایل به پایین که هدفی جز امر فردی و محدود و موقت ندارد و گرایش های متمایل به بالا که می خواهد از حدود فردیت خارج شود و همه ی افراد بشر را در بر گیرد، می باشد. نبرد درونی انسان که قدما از آن به نبرد میان عقل و نفس تعبیر می کنند ، خواه ناخواه به نبرد میان گروه های انسان ها کشیده می شود، یعنی نبرد انسان های کمال یافته و آزادی معنوی به دست آورده با انسان های منحط حیوان صفت.
از این رو از آغاز جهان همواره نبردی پیگیر میان گروه اهل حق از طراز ابراهیم و موسیو عیسی علیه السلام و پیروان مؤمن آنها و گروه اهل باطل از طراز نمرود و فرعون و جباران یهودو…برپا بوده است که در این نبردها گاهی حق و گاهی باطل پیروز بوده است ، ولی این پیروزی ها و شکست ها بستگی به یک سلسله عوامل اجتماعی ، اقتصادی و اخلاقی داشته است.

ج - بر اساس آموزه های وحیانی ، عالم در نظام هستی به حق به پا است و باطل و پوچی مغلوب حق است ، چنان که خداوند می فرماید:

بل نقذف بالحقّ علی الباطل فیدمغه فإذا هو ذاهقٌ و لکم الویل ممّا تصفون.
بلکه حق را بر باطل می کوبیم و آن را فرو می شکافد ، آن گاه است که آن نابود می شود، و وای بر شما از توصیفی که می کنید.

این آیه بیانگر آن است که باطل نمی تواند برای همیشه در مقابل حق بایستد و اگر چه به صورت ظاهری و موقت بر حق چیره گشته و برای مدتی آن را پوشانده است ، ولی آن گاه که حق به جنگ او می آید ، آن را از بن بر می کند. بنابراین باطل ، در جوامع بشری رخ نموده و ظاهر بینان تنها به ظاهر جامعه نظر انداخته و بی توجه به اعماق آن می پندارند اصالت واقعی با باطل بوده و حق جایگاهی ندارد؛ در حالی که حق و نظام حق اصیل بوده و و مثل آب زیر کف ، جریان داشته و جامعه را به جلو می برد و باطل نیز طفیل آن بوده که با نیروی حق حرکت می کند. بنابراین باطل تنها از دید سطحی و آن بوده که با نیروی حق حرکت می کند. بنابراین باطل تنها از دید سطحی و حسی ، و نه تحلیلی و تعقلی ، حرکت و جولان دارد ، اما در نهایت به مغلوبیت می انجامد و حق بر باطل غلبه هناهیی پیدا می کند.

نتیجه این که : اگر چه در طول حیات بشری ، همواره نبرد بین حق و باطل پدید آمده است ، اما پیروزی نهایی حق بر باطل یکی از سنت های الهی به شمار می آید و سیر تکاملی بشریت به سوی آزادی از اسارت طبیعت مادی و شرایط اقتصادی و منافع فردی و گروهی و تقواپیشگی و دین محوری و … پیش می رود و اراده ی بشر مترقی در اثر تکامل فرهنگ و توسعه بینش گرایش به ایدئولوژی های مترقی به تدریج از اسارت محیط طبیعی و اجتماعی و غرایز حیوانی آزادتر شده و آن را تحت تأثیر قرار داده است. این امر جز با ظهور یک منجی مصلح محقق نخواهد گشت و بر اساس آموزه های وحیانی ، قیام امام مهدی ( عج ) به عنوان آخرین حلقه از مجموع حلقات مبارزات حق و باطل تحقق پذیرفته و از حکومت نیروهای باطل و حیوان مآبانه و خودخواهانه و خودگرایانه اثری نخواهد ماند. در نتیجه سنت الهی ، غلبه ی نهایی حق بر باطل با ظهور مهدی ( عج ) صورت می پذیرد ، چنان که خداوند تبارک و تعالی می فرمایند :

و نرید أن نمنّ علی الّذین استضعفوا فی الأرض و نجعلهم أئمّةً و نجعلهم الوارثین ( 5 - قصص )
و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرودست شده بودند منت نهیم و آنان را پیوایان ( مردم ) گردانیم و ایشان را وارث ( زمین ) کنیم.

3. وحدت جهانی

اسلام قوانینی دارد که مرزو حد و منطقه و ملیت و نژاد و … نمی شناسد و برای دولت جهانی وضع شده است.

از یک سو دنیا از نظر احتیاج رو به این جهت می رود که قانون واحد و ملک واحد داشته و وابستگی های فردی و اجتماعی او به سوی وحدت پیش می روند و از سوی دیگر ، امکانات فعلی بشر برای ایجاد این وحدت کافی نیست ؛ یرا بشر همان بشر است و به قول راسل خطر نابودی او در میان است. پس بشر به سوی بن بستی پیش می رود که یا به نابودی کامل می انجامد و یا مدد غیبی نصیب او می شود. بی تردید مقتضای حکیم بودن ذات باری تعالی آن است که بشر از نابودی رهایی یابد که بر اساس آموزه های وحیانی این امر تنها با ظهور منجی محقق می شود.

منبع : کتاب “مهدویت” - دفتر دهم از مجموعه چلچراغ حکمت - بهروز محمدی

صفحات: 1· 2